حساسیت دندان و علائم آن
لثه و مینای دندان به ترتیب از ریشه و عاج در برابر عوامل مخرب و تحریک کننده محافظت می کنند. هرگاه هریک از اجزای محافظ طبیعی دندان اعم از لثه، مینا یا لایه محافظ ریشه آسیب جدی ببینند، عاج دندان عریان می شود. عاج، که یک بافت زنده است، از مجاری لانه زنبوری شکلی تشکیل شده است که مایع داخل آن به طور مستقیم با مغز و عصب دندان در ارتباط است. در صورت عریانی عاج، مایع درون مجاری با محیط دهان مرتبط می شود در نتیجه هرگونه تغییرات دمایی یا تحریکات الکترولیتی موجب حرکت سریع مایع و انتقال پیام عصبی به اعصاب دندان و ایجاد حس درد می شود. از این رو فرد پس از مصرف نوشیدنی های گرم یا سرد، تنفس از دهان به ویژه در هوای سرد و یا خوردن غذاهای ترش یا شیرین، دردی را به صورت تیر کشیدن ناگهانی احساس می کند که اصطلاحا حساسیت دندانی نامیده می شود. اغلب كساني كه از حساسيت دندان رنج مي‌برند، در رده سني 20 تا 50 سال هستند.
مواردی که باعث تحریک دندان حساس می شود :
بیشتر افردی كه دندان‌هاي حساس دارند، وقتي كه غذاي سرد يا نوشيدني خنك ميل مي‌كنند، به درد ناگهاني يا مزمن دندان مبتلا مي‌شوند. تعدادی هم وقتي خوراك يا نوشيدني داغ مصرف مي‌كنند، درد بيشتري را احساس مي‌كنند.
51 درصد از كساني كه از حساسيت دندان رنج مي‌برند، تنفس در هواي سرد را علت درد دندان مي‌دانند و 47 درصد پس از خوردن شيريني اين احساس ناخوشايند را تجربه مي‌كنند.
بعضي از كساني كه درد حساسيت دندان را تجربه كرده‌اند، وقتي دندان‌هاي خود را مسواك زده و با آب سرد دهان را شستشو مي‌دهند، درد بيشتري را احساس مي‌كنند
برخي از غذا‌ها و نوشيدني‌ها مانند انواع نوشابه‌هاي گازدار، آبميوه‌هاي صنعتي، بعضي از ميوه‌ها و سبزيجات و سركه بالزاميك كه امروزه به وفور در رژيم‌هاي غذايي ما يافت مي‌شوند، حاوي اسيدهايي هستند كه منجر به ساييدن ميناي دندان می شوند. به اين شرايط، فرسايش اسيدي دندان مي‌گويند كه پيامدهايي همچون درد، تغيير رنگ يا زرد‌شدن و نازك‌شدن دندان‌ها را به دنبال خواهد داشت.
فرسايش اسيدي يكي از عوامل بروز حساسيت دنداني است.
برای کاهش درد دندان راهکارهایی توصیه شده است که عبارتند از:
– دندان‌هاي خود را به شدت و بيش از حد مسواك نكنيد.
– بهتر است از يك مسواك نرم كه براي دندان‌هاي حساس طراحي شده است، استفاده كنيد.
– از دندان قروچه و فشار دادن دندان‌ها روي هم خودداري كنيد و اگر به هنگام خواب دندان‌قروچه مي‌كنيد، از دندانپزشك خود بخواهيد تا شما را درباره استفاده از محافظ دهان و دندان راهنمايي كند.
– پيشگيري هميشه بهتر از درمان است. بنابراين توصيه مي‌شود بهداشت دهان و دندان‌هاي خود را با استفاده صحيح از مسواك و نخ دندان تضمين كنيد. با رعايت بهداشت كامل از شرايطي كه منجر به بيماري‌هاي لثه و دندان مي‌شود جلوگيري نموده و در نتيجه لثه‌هاي شما دچار عقب‌نشيني نخواهد شد و به اين ترتيب از حساسيت دندان در امان خواهيد بود.
– از يك خميردندان ضد حساسيت مانند فارمد استفاده كنيد تا حساسيت دندان‌هاي شما درمان شود.
– هيچ‌گاه ويزيت دندانپزشك را دست‌كم نگيريد. براي اطمينان از اين موضوع كه علت حساسيت دندان شما بيماري‌هايي مانند پوسيدگي دندان يا بيماري لثه نيست، به دندانپزشك مراجعه كنيد و توصيه‌هاي وي درباره روش‌هاي درمان حساسيت دندان را جدي بگيريد.
– در نظر داشته باشید كه از علائم حساسيت دندان، دردي آزاردهنده است كه اغلب براي فرد به وجود مي‌آيد. اين احساس درد معمولا با استفاده از يك مسواك نرم، تغيير روش مسواك‌زدن و خميردندان مخصوص دندان‌هاي حساس، كم‌رنگ خواهد شد.