تغییر رنگ لثه
تغییر رنگ اولین نشانی بیماری لثه است
خونریزی، تغییر رنگ و شکل لثه از مهم ترین نشانه های بیماری لثه است.
خونریزی لثه در سطوح مختلف بیماری ممکن است خود به خود یا بر اثر یک محرک مانند غذاخوردن یا مسواک زدن اتفاق بیفتد که این امر نشان دهنده مراحل ابتدایی بیماری وخون ریزی خود به خودی نشانه مراحل پیشرفته بیماری است.
پس از تخریب و پایین رفتن استخوان های لثه و الیافی که دندان را به لثه وصل می کند، لثه ملتهب و دچار خونریزی می شود. اگر التهاب یا آماس لثه در مراحل پیشرفته همراه با ترشحاتی چرکی باشد، به عنوان عفونت شناخته می شود.
بیماری لثه، بیماری میانسالی
بیماری های لثه جزو بیماری های دهان و دندان محسوب می شود و علاوه بر دندان ها بافت نگه دارنده دندان ها شامل بافت نرم و سخت هم ممکن است دچار عارضه شود. بافت لثه شامل بافت نرمی است که دندان ها را در خود حفظ می کند و معمولا بیماری های لثه برخلاف بیماری های دندان که ممکن است از سنین کودکی یا نوجوانی شروع شود، از سنین میانسالی شیوع پیدا می کند.
دکتر سعید اخوان مهدوی دندان پزشک و جراح با بیان این مطلب به خراسان می گوید: بیماری های لثه ممکن است از یک عارضه ساده آغاز و به یک بیماری پیشرفته تبدیل شود، اگر بیمار در مراحل ابتدایی بیماری های لثه مراجعه کند، می توان از پیشرفت بیماری جلوگیری و آن را کنترل کرد.خوب است بدانید که ممکن است بیماری لثه با بیماری دندانی همراه نباشد. زیرا بیماری های لثه و دندان هر یک علایم خاص خود را دارد.
اما در فردی که بهداشت دهان و دندان را رعایت نمی کند، سلامت دندان و لثه به یک اندازه به خطر می افتد و ممکن است این فرد هم دچار پوسیدگی و تخریب دندان و هم بیماری لثه شود. اما گاهی بیماری لثه بدون پوسیدگی دندانی عارض می شود و پزشک معالج با توجه به ساختار دندان و لثه، عارضه را تشخیص می دهد و نسبت به درمان آن اقدام می کند.
علایم بیماری
برای آشنایی با بیماری های لثه باید دانست که ویژگی لثه سالم چیست. لثه سالم دارای ضخامت مناسب و به رنگ صورتی شفاف است. کاملا محکم و به دندان ها چسبیده است و از همه مهم تر با تحریک و یا خود به خود دچار خونریزی یا ترشح نمی شود. وقتی لثه دچار مشکل می شود، در اولین مرحله رنگ آن تغییر می کند و پس از آن در لثه پاکت ایجاد می شود یعنی با دندان فاصله پیدا می کند و همین جاست که میکروب ها شروع به فعالیت می کنند و تخریب لثه آغاز می شود. خونریزی هم یکی دیگر از علایم بیماری لثه است که در مراحل اولیه با تحریک مثل مسواک زدن یا گاز زدن میوه آغاز می شود و در مراحل بعدی خود به خود رخ می دهد. خونریزی نشانه قطعی بیماری لثه است و حتما باید جدی گرفته شود و بیمار تحت درمان قرار بگیرد در غیر این صورت بیماری حاد لثه پیشرفت می کند و با تشدید خونریزی، رنگ لثه به قرمز پرتقالی تغییر پیدا می کند و از بافت دندان جدا می شود. گاهی بیماری در مراحل پیشرفته باعث تحلیل و تخریب بافت استخوانی زیر لثه می شود که یکی از عوامل لق شدن دندان هاست.
دکتر اخوان مهدوی با اشاره به این که عامل اصلی ایجاد بیماری های لثه پلاک های میکروبی دخیل در پوسیدگی دندان است، تصریح می کند: همان طور که با رعایت بهداشت دهان و دندان و مسواک زدن می توان از پوسیدگی دندان ناشی از پلاک های دندان پیشگیری کرد، از بیماری های لثه نیز می توان به همین وسیله پیشگیری کرد. اگر باقی مانده های مواد غذایی از روی دندان و لثه پاک نشود، ۲۴ ساعت بعد به پلاک های میکروبی تبدیل می شود. این پلاک ها با مسواک زدن صحیح و رعایت بهداشت از سطح دندان ها برداشته می شود. این پلاک ها از عوامل تشدیدکننده بیماری لثه هم می باشد و در محل پاکت یعنی فاصله بین دندان و لثه قرار می گیرد و تخریب لثه را آغاز می کند.بنابراین بهترین راه پیشگیری از بیماری لثه، رعایت بهداشت دهان ودندان است تا میکروارگانیسم های دخیل در پوسیدگی دندان ها از محیط دهان پاک شود و زمینه بیماری به وجود نیاید. به گفته دکتر مهدوی یک سری بیماری های لثه مربوط به سنین جوانی است که از آن تحت عنوان «پریودنتت جوانان» نام برده می شود. در این بیماری ساختار دهان و دندان، ژنتیک و سن نقش دارد اما با رعایت بهداشت دهان و دندان می توان از این بیماری پیشگیری کرد یا زمان بروز آن را به تاخیر انداخت. این بیماری، چندان شایع نیست و به ندرت اتفاق می افتد، همچنین دسته ای از بیماری ها، بیماری های لثه را تشدید می کند. مانند دیابت، دیابت جزو بیماری هایی است که به طور مستقیم روی سطح لثه تاثیر می گذارد و ممکن است بیماری های لثه را تشدید کند. داروهایی هم وجود دارد که عوارض جانبی خود را روی لثه ها به جا می گذارد و درصورت رعایت بهداشت دهان و دندان می توان از آن پیشگیری کرد.
درمان عارضه
درمان بیماری لثه با توجه به میزان پیشرفت بیماری، متفاوت است. اگر بیماری در مراحل اولیه باشد و لثه دچار تغییر رنگ یا التهاب خفیف شده باشد، رعایت بهداشت دهان و دندان و مسواک زدن صحیح کافی است. اما اگر بیماری لثه پیشرفته باشد و دچار خونریزی شود، نیاز به جرم گیری کامل و کورتاژ و استفاده از دهانشویه های مناسب برای محیط دهان وجود دارد. در مراحل پیشرفته تر که لثه دچار تغییر رنگ شدید و خونریزی خود به خود می شود، ممکن است نیاز به جراحی به وجود آید. به عبارتی در مراحل پیشرفته پس از توصیه های مذکور و تجویز دهانشویه فقط با انجام جراحی می توان لثه را به حالت اول برگرداند. در جراحی بافت های التهابی و میکروارگانیسم هایی که باعث ایجاد بیماری شده است، خارج می شود و بافت های تخریب شده، برداشته می شود و لثه دوباره در جای خود قرار می گیرد. نکته این جاست که پس از جراحی معمولا ارتفاع دندان ها بیشتر می شود و بسته به شدت عارضه ممکن است ارتفاع دندان کم یا زیاد شود.
وی به عنوان توصیه آخر می گوید: بهتر است مردم سالی یک بار سلامت دندان و لثه خود را به طور کامل بررسی کنند و در صورت مشاهده خونریزی از لثه آن را جدی بگیرند و حتما به پزشک مراجعه کنند. زیرا در مراحل اولیه با درمان ساده ای می توان از بروز عارضه شدید جلوگیری کرد.